کابل( پژواک ۲۳ عقرب ۹۳ ): درحالى که افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و هند توافق کرده اند تا برای عبور پایپ لاین گاز موسوم به "تاپی" یک شرکت مشترک ایجاد نمايند، برخى کارشناسان مداخلات خارجی را مانع عملى شدن اين پروژۀ مهم اقتصادى ميدانند.
بانک انکشاف آسیایی اعلامیۀ را نشر کرده است که هر چهار کشور در این پروژه سهم مساویانه خواهند داشت.
کلاوس گیرهاوسر مسوول بخش آسیای غربی و مرکزی بانک انکشاف آسیایی ميگويد که این یک گام مهم است که برای تمدید پایپ لاین تاپی اتخاذ میشود.
انتظار میرود از طریق پایپ لاین گاز تاپی که ١٨٠٠ کيلو متر طول دارد، سالانه ٣٤ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از ترکمنستان به افغانستان و سپس به پاکستان و هند انتقال یابد.
اما برخى کارشناسان ميگويند که "این پروژۀ مهم اقتصادى ناکام بوده و تا حال تطبیق نشده است.
سيف الدين سيحون کارشناس اموراقتصادى، پروژه "تاپی" را به نفع افغانستان خوانده، اما میگوید که مداخلات ناسالم در سیاست اقتصاد افغانستان و ناامنی باعث تطبیق نشدن این پروژه شده است.
وى عامل دیگر عدم تطبیق پروژه "تاپى" را مداخلات خارجی و نارسایی های تمویل این پروژه خواندو به آژانس خبرى پژواک گفت: "به باور من هنوز هم این دشواری ها رفع نشده و سالهای دیگر نیز طول خواهد کشید."
اين کارشناس امور اقتصادى علاوه نمود که تا زمانیکه شرایط امنیتی در کشور بهتر نشود، بعید خواهد بود که این پروژه عملی گردد.
مسافر قوقندی سخنگوی وزارت تجارت، پروژه "تاپی" را به نفع افغانستان خوانده،میگوید که افغانستان خواهان عملی شدن این پروژ است و چند بار پیشنهاد کرده است تا هرچه زودتر این پروژه عملی گردد.
به گفته وی، سالها است که کشورهای ذیدخل میخواهند که این پروژه عملی شود، اما هنوز هم گفتگوها ادامه دارد و امید است که اين پروژه هرچه زودتر عملی گردد.
قوقندی گفت که این وزرات، نه تنها بخاطر عملی شدن پروژه "تاپی" بلکه بخاطر انتقال نفت و گاز نیز پیشنهاداتی داشته است.
وی افزود: "ما بار بار خواستیم که افغانستان، پاکستان و هند تفاهمنامه سه جانبه در بخش ترانزیت نیز داشته باشند تا اموال به شکل مستقیم از یک کشور به کشور دیگر انتقال داده شود."
گفتنى است که امروز اشرف غنى احمدزى رييس جمهور افغانستان در سفر به پاکستان با مقامات آنکشور بر تقويت و توسعۀ روابط در بخش تجارت موافقه کردند که بر اساس آن، حجم تجارت بين دو کشور در دو سال آينده به پنج ميليارد دالر خواهد رسيد.
قرارداد پايپ لاين گاز ترکمنستان که از طريق افغانستان به پاکستان و هند تمديد مى يابد، در ماه سنبله سال ١٣٩٠ در عشق آباد پايتخت ترکمنستان، بين وزراى معادن اين چهار کشور، به امضا رسيد.
براساس معلومات وزارت معادن، اين پايپ لاين ١٨٠٠ کيلومتر طول دارد، که ٩١٧ کيلومتر آن از افغانستان ميگذرد و هزينۀ اين پايپ لاين ٣،٦ ميليارد دالر، تخمين زده شده است.
سالانه ٣٤ميليارد مترمکعب گاز حوزۀ جنوبى ترکمنستان، چهارمين کشور بزرگ گاز، از طريق اين پايپ لاين انتقال خواهدشد. و از اين جمله، افغانستان ميتواند سالانه از ٦٠٠ ميليون متر مکعب تا پنج ميليارد متر مکعب گاز، خريدارى نمايد.
طبق گزارشات؛ اگر اين پروژه عملى شود، زمينۀ کار براى صدها هزار تن در افغانستان فراهم خواهد شد.
وزارت معادن ميگويد که تطبيق اين پروژه، از سال ٢٠١٢ ميلادى آغاز شده، که طى سه مرحله عملى خواهد شد. در مرحلۀ اول، مطالعات آن از سال ٢٠١٢ تا ٢٠١٤ صورت ميگيرد؛ مرحله دوم، تطبيق انتقال پايپ لاين از ٢٠١٤ تا ٢٠١٦ را در بر ميگيرد؛ و در مرحلۀ سوم، انتقال عملى گاز در سال ٢٠١٦ آغاز خواهد شد.
